21 Temmuz 2016 Perşembe

HAYVAN DENEYLERİNDE ETİK KURUL VE DENETİM MEKANİZMASI


  • H.K.K bu hükmünün uygulanabilmesi yine, ancak, çok faal işleyen bir denetim mekanizması ile mümkündür.
  • Bir diğer husus da yetkisi olmadığı halde hayvan deneyleri yapan kurum ve kuruluşlarla ilgilidir. Kanunun bu hükmünün lafzı gayet açık ve yoruma mahal bırakmayacak kadar net olmasına rağmen maalesef bu kural da çiğnenerek hayvan korumada başarısızlığa neden olmaktadır. Şöyle ki, söz konusu hayvan deneylerini yapacak olan kurum önceden yukarıda sayılan prosedürlere uygun olarak gerekli düzenlemeleri yaptıktan sonra hayvan deneylerini yapabilmektedir. 
  • Buna göre, önceden gerekli işlemleri yapmayan ve kanunen hayvan deneyleri yapma yetkisi bulunmayan kurum ve kuruluşlar çoğu zaman firmalar tarafından yapılan başvurular üzerine yetkisiz oldukları halde, yetkiliymiş gibi bu başvuru üzerine hayvan deneyleri gerçekleştirebilmektedirler. Yani, hayvan deneyi yapabilmek için önceden hayvan deneyi yapmak yetkisine sahip olmak gerekmektedir. 
  • Etik kurulu oluşturmadığı, gerekli prosedürleri uygulamadığı ve kanunen hayvan deneyi yapma yetkisinin bulunmadığı halde hayvan deneyleri yapan kurum ve kuruluşlara H.K.K. madde 28. fıkra 1. bent f. uyarınca 1000 YTL idari para cezası tatbik edilmektedir. H.K.K.da yer alan her türlü yaptırım yetersiz olduğu gibi bu yaptırım da tabi ki yetersizdir, caydırıcı değildir. Öyle ki, bu 1000 YTL idari para cezası ödeyeceğini düşünen herkes, her türlü kurum ve kuruluş yetkili olmadığı halde cezanın miktarının ve genel olarak kendisinin yetersiz olması hasebiyle hayvan deneyleri yapabilecektir. Hayvan deneyi yapmakta bir beis görmeyecektir.
  • Özellikle, kimya deneylerinin yapıldığı laboratuarların denetiminin çok yüksek seviyede yapılması gerekmektedir. Bu laboratuarlara firmalardan LD 50, Draize gibi ölümcül hayvan deneyleri testlerinin yapılması başvurusu gerçekleştiğinde söz konusu bu laboratuarların ne gibi tepkiler verdiği, nasıl davrandığı tam olarak bilinmemektedir. Kimya laboratuarlarında hizmetleri arasında gösterilmemesine rağmen firmaların bu laboratuarlara hayvan deneyi talebiyle başvuruda bulunması halinde ne gibi tepkilerin verildiği, yetkili olmadığı halde hayvan deneyi yapıp yapmadığı hususlarının dikkatle araştırılması gerekmektedir. Üniversitelerin Kimya bölümlerinin laboratuarları gerekli denetim mekanizması işletilerek denetlenmek zorundadır.
  •  Çünkü bu tür kurumların kendilerini yetkileri olmadığı halde zaten analizler yaptığını hayvan deneyi de yaparsa her hangi bir sakıncasının olmayacağını düşünerek yetkisi olmadığı halde hayvan deneyleri yapmaları ihtimali çok güçlüdür. Kimi hukukçunun bile H.K.K. ve genel olarak Hayvan Hakları Mevzuatı konusunda yeni gelişen, yeni düzenlemeler yapılan bir alan olması hasebiyle bilgi yoksunu olduğu bu dönemlerde bilim adamları ve yukarıda bahsi geçen kimya laboratuarlarının bu düzenlemelerden haberdar olmaması muhtemeldir.
  •  Bu nedenle H.K.K. un sadece hukukçulara değil, toplumun her kesimine duyurulması, toplumun bu alanda eğitilmesi gerekmektedir. Bu noktada yine en önemli görev görsel ve yazılı basına düşecektir. Ayrıca, bu kanunun tamamı veya ilgili maddeleri broşür halinde getirilerek söz konusu laboratuarlara, eğitim kurumlarına dağıtılabilir. 
  • Bu şekilde, söz konusu bu şahıs, bilim adamları ve kurum, kuruluşlar bilinçlendirilir. Yetki sınırları konusunda bilgi sahibi olmaları sağlanarak yetkileri olmadığı halde hayvan deneyleri yapmaktan alıkonurlar. Böylece en temel hak olan yaşam hakkının hayvanların elinden bilinçsizce ve bilinçli olarak çekilip alınması hukuk yoluyla engellenmiş olur.

UYARI: bu metin "earthlings" müstear adını kullanan, gerçek kişi hayvan hakları savunucusu olan Ankara Hukuk mezunu hukukçunun hayvan haklarına yönelik 2008 tarihli hukuki çalışmasından alıntıdır. Tüm hakları mahfuzdur. Yalnızca hak sahibi olarak earthlings bu metinden yararlanabilir, kullanabilir, alıntılayabilir ve yayınlayabilir. Earthlings müstear adlı gerçek kişi hariç, kimse bu blog’da yer alan bu metinleri kullanamaz. Bu metin tamamen ve kısmen hiç bir şekilde alıntılanamaz, başka bir yerde yayınlanamaz, kullanılamaz. Hukuka aykırı davranılarak alıntılanması ve başka herhangi bir mecrada yayınlanması halinde yasal yollara başvurulacaktır. 

Staj bitim tezinin tamamı bu linkte: AVUKATLIK STAJ BİTİM TEZİ