Hijyen ve Sanitasyon - 3. ünite

tavşan, dovşan, bunny, rabbit

hayvanlara sadece hukuki açıdan değil, veterinerlik açısından da daha fazla yardım edebilmek amacıyla ikinci üniversite olarak veteriner sağlık ön lisans eğitimi aldığımı belirtmiştim.
halihazırda final sınavlarına hazırlanmakta olduğum bu dönemde ders çalışırken bu kısma not alacağım, gerekli bölümleri ekleyeceğim, böylece hem hayvan hakları savunucularını bu açıdan da bilgilendirmiş, hem daha akıcı ve zevkli bir çalışma olanağı edinmiş olacağım, hem de sınav öncesi okuyacağım notlar daha derli toplu bir şekilde yer almış olacak burada. her dersin kitabını üniteler şeklinde okuyup, her ünite sonunda soru ve alıştırmalar çözerek çalışmaktayım. buraya eklemek 2. dersin 3. ünitesinde aklıma gelmiş oldu, ancak sınavlar bitince diğer bir dersi ve bu dersin ilk iki ünitesinin notlarını da ekleyeceğim buraya inş.

3. ÜNİTE
KİŞİSEL HİJYEN UYGULAMALARI

  `Vücutla ilgili bir bölgenin etkili hijyenik önlemlerle korunması için o bölgenin anatomik yapısının ve görevlerinin bilinmesi önemlidir.
“sağlık hâlinin korunması, devam ettirilmesi ve hastalıkların engellenmesi amacıyla yapılan uygulamalar ve yardımcı koşulların hepsini birden kapsayan işlemlerin bütünüdür” şeklinde tanımı yapılan hijyenin, kişisel anlamda sağlanabilmesi için yapılabilecek her türlü faaliyete kişisel hijyen denilebilir.
Saçlar her gün, bu mümkün değilse 2 günde bir yıkanması gereklidir.
 Günde en az iki kez dişler fırçalanmalıdır.
Uyku hijyenini açıklayabilmek Daha rahat, kaliteli bir uykuya sahip olmak, uykuyla dinlenebilme düzeyini artırmak, gün içinde uyanık kalma süresini artırmak, uyku bozukluklarının sebebinin belirlenerek tedavi edilmesi için gerekli tedbirlerin alınması uyku hijyenini tanımlamaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi ellerdeki kalıcı florada bulunan mikroorganizmalardan biridir?

d. Staphylococcus epidermidis

tükürük:

Alınan gıdaların ıslatılarak kolayca öğütülmesine yardımcı olur. • Ağız boşluğunun pH oranını dengede tutarak dişleri ve diğer yapıları korur. • Ağızdaki yiyecek artıklarının, bakteriler için uygun ortam sağlamasına engel olur. • Kusma öncesinde bol miktarda salgılanarak ağız boşluğunun ve mukozasının zarar görmesini engeller. • Ağız içinin nemli tutulmasına ve rahat bir konuşmanın sağlanmasına yardımcı olur. • Ağız içinin kurumasına engel olması ağız kokusunun meydana gelmesini de engeller.

uyku hijyeni:

1. Vücudun sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlar. 2. Öğrenme gücünü ve belleği olumlu yönde etkiler. 3. Vücuttaki enerjinin korunmasını sağlar. 4. Gün boyunca oksijen tüketimi artan vücut, katabolik faaliyetlerde bulunmaktadır. Gece ise oksijen tüketimi azalarak anabolizma faaliyetlerine geçmektedir. Böylece gece boyunca büyüme hormonu salınımı artmakta ve protein yapımı sağlanmaktadır. 5. Kaslar gevşeyerek dinlenmeye geçmektedir. 6. Böbrek, karaciğer, bağırsak gibi iç organlarda fonksiyonlar yavaşlamaktadır. 7. Kortikosteroid ve adrenalin gibi yıkımlayıcı hormonların salınımı azalmakta, protein sentezi ve hücre bölünmesi artmaktadır.`

hijyen ve sanitasyon ders kitabından alıntıdır.

Oruç Aruoba ve Tavşan

tavşan vahşeti

`Birgün, geri çeviremeyeceğim birisi, bana bir tavşan yavrusu armağan etti—hem de iki kez: birincisi ilk günün sabahına ölü çıkınca, ikincisini getirdi. Ben de ‘tavşan beslemeğe’ başladım. Ama ne yapmam gerektiğini bilemiyordum—örneğin, ne versem hemen büyük bir hızla yiyip bitiriyordu: bu yararlı mıydı; neyi ne zaman ne kadar yedirmeliydim?... Gidip Eminönü’ndeki ‘pet’ dükkânlarına sordum, “Tavşan Besleyene Kılavuz” gibi birşey var mı, diye; “Yok” dediler. Dönüş vapurunda, kafamdan geçen çeşitli düşünceler (... “havuç sever”... “güney balkonu”... “tahta kutular içinde”... “günde bir tane verebilirim”... gibi) arasından “Tavşan besleyen havuç da yetiştirmelidir.” tümcesi çıktı. Bu hoşuma gitti; bir de eğretileyebileceğim bir alan açtı; sonradan ‘aynı minval üzre’ yazdığım tümcelerle bütünlediğim kitabın ilk tümcesi oldu—tavşanımı, artık başedemediğim bir hale gelince, götürüp profesyonel yetiştirici olan birilerine verip bırakmak zorunda kaldıktan sonra, bütünlendi, yayımlandı.`

daha önce birkaç kez belirttiğim üzere, türkiye edebiyatı ile ilgili bir kitapsever değilim. aslında bir bütün olarak türkiye kültürüyle.
bu yüzden birçok yazarı/ şairi tanımıyorum, bilmiyorum, ilgilenmiyorum. varlıklarından sadece denk gelirsem haberdar oluyorum, o da bir kısmının.
oruç aruoba isimli bu şair/ yazardan da uzun yıllar önce ekşi`de yazarken haberdar olmuştum. tavşan beslemiş olması hasebiyle, tam olarak tavşan trajedisi nedeniyle. 
yukarıdaki alıntı kendisinin bir röportajından.

cümle cümle inceleyeceğim: 
`Birgün, geri çeviremeyeceğim birisi, bana bir tavşan yavrusu armağan etti—hem de iki kez: birincisi ilk günün sabahına ölü çıkınca, ikincisini getirdi.` 
tavşan yavrusu hediye edilmiş bu zata, emanet edilmemiş, sahiplenilmemiş, armağan/ hediye edilmiş, bu noktada daha yazının başındayken zatın mentalitesini, hayvan haklarına yönelik bakış açısını anlamış bulunuyoruz, bu zata göre hayvanlar can değil, mal. satılabilir, hediye edilebilir, yazının sonunda göreceğimiz üzere terk edilebilir. 

`ilk yavru ölü çıkınca, ikincisini getirdi` - duygusuzluk, hayvanı can değil, mal olarak görme hali artık had safhada burada. `ölü çıkınca` ve `ikincisini getirdi`, duyup duyabileceğim en duygusuz iki ifade hayvanlara yönelik.

`tavşanımı, artık başedemediğim bir hale gelince, götürüp profesyonel yetiştirici olan birilerine verip bırakmak zorunda kaldıktan sonra, bütünlendi, yayımlandı.` -
tavşanını artık başedemeyeceği bir hale gelince götürüp damızlık/ et/ mezbaha vs türü bilumum sömürü düzeni içinde üretim/ satış/ kesim vs vs yapan profesyonellik peçesi ile saklanan bu sömürü yerine terk ediyor.
daha sonra zavallı güzelim, alıştığı evden, canlıdan ayrılarak eziyet göreceği yere terk edilen - bir eşya gibi - hem de eskimiş - bu tavşancana dair, yıllar boyu gelir ve ün elde edeceği kitabını yayınlıyor.

tavşancanla ilgili kendisini üne kavuşturan, kendisiyle özdeşleşen bir şiirinde de `patatesi/ elmayı daha kalın soymak demektir tavşan beslemek` gibi, hayvan sevgisinden bihaber varlıkları etkileyebilecek, ancak hayvan hakları savunucuları gibi hayvan sevgisini ve haklarını özümsemiş, her zerresinde hiss eden, kendisini bu sosyal sorumluluğa vakfeden insanlar için bu cümle yalnızca üzücü ve irrite edicidir, zira zat burada yine elmanın, patatesin kendisini değil, kabuklarını reva görmektedir evinde kendisi ile yaşayan bir canlıya. 
şiirin tamamını okumadım, herhangi bir edebi değeri haiz olduğunu düşünmüyorum okuduğum kadarıyla.

perihan mağden, hayvanlarına bakamayanlardan nefret ediyorum der, ancak göz göre göre bir canlının ölümüne sebep olanlara ne diyeceğimi hakikaten bilmiyorum diye de ekler.
aynı durumdayım bu şahısla ilgili ve aynı konumda. 
dünyasını değişmiş, bir canlıya bu tür bir akıbeti reva gören bu zat için ifade edebileceğim olumlu bir düşüncem yok.
bilakis, sonsuzluğa giden bir olumsuz duygu ve düşünceler silsilesi içindeyim kendisine karşı.
savaş ay için de aynısını hissetmiştim.
yaşarken kendi dışımızdaki, canlılara da sevgi ve şefkat gösterelim, ki olumlu anılalım. bu şekilde değil.