Tavşan hastalıkları - 4. yazı

veteriner olmayanlar tarafından önerilerde bulunmanın veteriner olanları rahatsız etmiş olduğu hastalıklar.
veteriner olanların ne kastettiğini anlıyorum, hayvanların yararına bir eylemde bulunmak isterken zarar vermek söz konusu olabilir tedavi yöntemi önerirken. açıkçası ben de başlığı açmadan önce bu hususu çokça düşündüm. yalnız, türkiye'de tavşan hastalıklarına yönelik bilgi sahibi olmadıklarını açıkça belirtmekten çekinmeyen, hasta tavşanı tedaviden kaçınan veterinerlerin sayısının azımsanmayacak kadar çok olması hasebiyle, gerekli uyarılarda bulunarak başarıya ulaşmış tedavileri aktarmayı hayvan hakları adına yararlı buldum.
özetle, "veterinere gitmeye gerek yok, hiç masraf yapmayın, işte size tedavi yöntemi bu, bunu yapın" denmesi ve hasta yakınının hastasını vet.e götürmeyerek söz konusu öneriyi uygulaması durumunda hukuki sorumluluk söz konusu olur. ancak, ben hayvan hakları mevzuatında uzman bir hukukçu olarak mesleğimi yaparken çeşitli otopsi raporları, vet. görüşleri, yanlış ve doğru tedavi yöntemlerine yönelik çok geniş bir bilgi ve deneyime sahip oldum, bu nedenle türkiye'de tavşan uzmanı vet. bulma zorluğu yaşandığı için tavşanını kaybetmemeleri adına tavşan sahiplerine bu bilgilerle yardımcı olmayı amaçladım. buna göre, mutlaka tavşan uzmanı vet.e gidilmesi gerektiğine, böyle bir vet. bulunmaması halinde başkaca bir çare yoksa, uygulamada başarıya ulaşmış bu önerilere kulak verilmesi gerektiğine yönelik uyarılarla birlikte bu verileri yayınlamanın hem hukuki sorumluluğuma, hem de hayvan haklarına uygun olacağına karar verdim.
yani, bu eylemi bir çeşit adli tıp kapsamında düşünebiliriz. şöyle ki, tıp ve hukuk öğrencileri olarak ortak dersimiz "adli tıp"tır ve aynı sorular çıkar sınavlarda mesela. yani, bir hayvanın vet. hatası ile kaybının hukuki takibinde, otopsi raporlarını ediniyor, bu kaybın neden kaynaklandığına, uygulanan yanlış tedaviye ve uygulanması gereken doğru tedaviye yönelik hukuki bilgilerle birlikte veterinerlik verilerine de ulaşıyorum. bu nedenle daha fazla bilgi sahibi olmak için zorunlu olarak, mesleğim gereği veterinerlik alanında çok fazla araştırma yapıyorum, bilimsel makaleler ve kitaplar okuyorum. tüm bu belirtilen başarıya ulaşmış tedavi yöntemleri çeşitli tavşan sahiplerinin hasta tavşanlarını tedavi ettirirken gerçekleşmiş bulunan vakalardan alıntılardır.
entrynin bu kısmı ilgili yazara attığım mesajdan alıntıdır, kendi mesajım olduğu için tekrar aynı hususu baştan yazmamak için buraya eklemekte beis görmedim. özetle, bir başkasının mesajını yayınlamak yasak, kendi mesajını yayınlamak yasaldır. bunu da ekleyeyim.
ilgili yazarın, nick altı entrymde belirttiği "sadece ampirik yani kendi tavşanına iyi geldiği için size öneriyor", "şimdi eartlings i de anlıyorum. malpraktis (malpractice) yüzünden çok sevdiği bir canı, tavşanını kaybetmiş. ama bunun acısıyla yanlış yola sapmanın anlamı yok. kendisi hekimlik yapmaya çalışmak yerine yok mu bundan anlayan diye sorsa eminim tavşan konusunda uzman pek çok veteriner hekim bulabilirdi. ki kendi mesleği icabı hukuka başvurabilirdi." - bu kısmın gerçeği yansıtmadığını belirtmek isterim.

tüm hayvanlar arasında en fazla eziyete maruz kalan (hayvan deneylerinde kullanılmaları, kürk ve et hayvanı olarak istifade edilmeleri, haliç tavşanları v.s. gibi nedenlerle) hayvanlar olduğundan en fazla sevdiğim, adeta zaafım bulunan, bana göre yer yüzünün melekleri olmalarına ve de inşallah yakın bir tarihte türkiye'de bulunmaması hasebiyle tavşan kurtarma ve rehabilite bakımevi (yönetiminde tavşan hastalıkları alanında uzman bir veteriner hekimin bulunacağı) açmak gibi hedefim olmasına rağmen, tavşanım bulunmadığını, hukuki danışmanlık yaparken bu vakalarla karşılaştığımı, tüm bu bilgi ve deneyimlerin bu tür vakalarda hukuki danışmanlık yaparken ve de avukatlık staj bitim çalışmamın konusu olması hasebiyle yaptığım araştırmalar sonucunda edindiğimi bir kez daha belirtmek isterim. zira, bu iki durum arasında çok fark var.

sözlükte tavşan hastalıkları alanında bilgi ve deneyim sahibi veteriner hekimlerin bulunması halinde, bu hekimlerin çeşitli makalelerden kopyala yapıştır değil, bizzat kendi deneyimleri ve bilgilerini aktarmalarının hayvan hakları adına son derece faydalı olacağını eklemek isterim.
türkiye'de benim bildiğim kadarıyla egzotik hayvan olarak nitelendirilen tavşanların hastalıkları alanında uzman ve bildiğim kadarıyla tek tavşan hastalıkları kitabının yazarı ankara üniversitesi veterinerlik fakültesi öğretim üyesi prof. dr. arif kurtdededir. ankara'da ve çevresinde bulunan tavşan sahiplerinin tavşanlarının her türlü hastalığında bu fakülteye ve bu hocaya müracaat etmesini öneririm.

Tavşan hastalıkları - 3. yazı

(bkz: ishal)
tavşanlar son derece hassas yapıda hayvanlar olduklarından, sıklıkla yakalandıkları sindirim sistemi hastalıkları da bu hastalıklar arasındadır. şöyle ki, tavşanlar hem, virüs, mikrop, bakteri kaynaklı, hem de aşırı sebze tüketimine bağlı (hele de bir kaç aylıklarsa) ishal geçirebilirler.
tavşanınızın aniden ishal olması durumunda yapılması gereken ilk işlem, dışkı örneğini bir kaba koyarak bulunduğunuz ilde veteriner fakültesi varsa buradaki laboratuvarda, yoksa en iyi ve kapsamlı veteriner kliniğinde tahlil yaptırılmasıdır. buna göre, tahlil sonucunda koksidiyoz, toksoplazma veya bağırsak florasının çok fazla antibiyotik kullanımına bağlı (oksitetrasiklin - vitaform, baytril - enrofloksasin gibi) hasar görmesi veya genelde olduğu gibi, en kötüsü bilgisiz bir veterinerin tavşanlara asla ve kat'a penicillin içerikli iğne, merhem, pomad veya oral uygulanamayacağını, tavşanların penicillin için hedef tür olmadığını ve tavşanlarda penicillin uygulamasının ölüme sebebiyet vereceğini bilmemesi ve penicillin uygulaması sonucunda bağırsak florasının tamamen çökmesi, son derece büyük hasar alması ve de penicillin sonucunda tavşanın ciddi zehirlenmiş olması durumlarında bağırsak florasının onarılması amacıyla uygulanacak en iyi ilaç, tavşan hastalıklarında bilgili bir veterinerin önereceği diğer ilaçlarla birlikte reflordur.
reflor biraz suyla karıştırılarak şırıngayla ağızdan içirilmek suretiyle tavşana verilir. günde bir şase uygulaması yeterlidir, en iyi sonuç için bir şase ikiye bölünerek iki kerede verilebilir, sabah ve akşam uygulaması şeklinde.
aşırı sebze tüketimi sonucunda yine tavşan ishal olmuşsa en iyi ilaç yine reflor'dur.
reflor sayesinde tavşanın zarar gören bağırsak florası hızla onarılır, ishal durur, tavşan da elektrolit kaybı sonucunda ölmez.
yalnız, penicillin zehirlenmesi vakalarında bağırsak çoğunlukla onarılamayacak kadar hasar gördüğünden, tavşan bir kaç gün içinde zehirlenme sonucunda elektrolit kaybederek ölür.

bir tavşanınız varsa, tavşan hastalıklarında bilgili bir veteriner arıyorsanız yapmanız gereken bulduğunuz veterinere tavşanlara penicillin uygulanıp uygulanmayacağını sormaktır. veteriner uygulanabileceğini belirtirse, tavşanınızı kucakladığınız gibi o klinikten çıkıp kaçarak uzaklaşın. tavşanlara asla penicillin uygulanmaz, penicillin tavşanlar için öldürücüdür. zaten, hayvan sağlığında kullanılan penicillin ve türevlerini içeren ilaçların prospektüsünde "hedef olmayan türlere uygulamayın" bölümü altında hedef olmayan tür olarak tavşan da sayılır ve bu ilaçların tavşanlara uygulanmasının öldürücü olacağı belirtilir.
bir hukukçu olarak benim bile bildiğim bu hususu türkiye'de maalesef, veterinerlerin çoğunluğu bilmez, tavşanlara hedef tür olmamalarına rağmen penicillin içerikli ilaç uygulayarak ölümüne sebebiyet verirler.
çok sevdiği can dostu tavşanını veteriner hatası sonucunda penicillin uygulanması ile kaybeden bir hayvan hakları savunucusunun tarafıma uzun süre önce ilettiği ve danışmanlık hizmeti sunduğum bir vaka ile ilgili detaylı bilgiyi daha sonra entryye ekleyeceğim.
unutmamak lazım, veteriner hatası ile evcilinizi kaybetmeniz halinde başvurabileceğiniz hukuki yollar var, nasıl ki insan türünden bir yakının doktor hatası ile kaybedilmesi halinde gerekli hukuki yollara başvuruluyor, aynı şekilde hayvanları da koruyan hayvan hakları mevzuatı var ve bu mevzuata göre evcilinizin hakkını arayabilir, bilgisiz veterinerlerin gerekli yaptırımlara tabi tutulmalarını sağlayabilirsiniz. veteriner hatası ile evcilin kaybedilmesine yönelik ayrı bir başlık altında detaylı bilgilendirme entrysi gireceğim inşallah, en kısa zamanda.