hayvan hakları savunucusu, hayvansever veya sadece duyarlı insanların kendi çevrelerinde bakıp, yiyecek verdikleri, can güvenliklerini gözetip korudukları, özetle himaye altında tuttukları sahipsiz hayvanlar.
sahipsiz sokak hayvanlarının çoğunlukla zannedilenin aksine çöpten yiyecek bulma şansı çok azdır, zira kimse bu hayvanların yiyebileceği yiyecekleri çöpe atmamaktadır. çöpe yiyecek atanların da büyük çoğunluğu bunları ayrı poşetlere koyarak atma gibi bir bilince sahip olmadığından, bu atık yiyecekler çoğunlukla kesici, yaralayıcı, bereleyici atıklarla bir arada atıldığından, çok sayıda sokak hayvanının bu çöplerde yiyecek ararken yaralanmasına sebep olmaktadır. bu nedenle öncelikle en basitinden yapılması gereken, atık yiyecekleri bir poşete koyarak çöpün çevresine bırakmaktır.
bunun dışında yapabilecek olanların çok uygun fiyata kedi ve köpek mamaları alarak kendi bölgelerindeki sahipsiz sokak hayvanları için kendi bahçelerine, sokaklara ve yine bu hayvanların yoğun olarak bulundukları yerlere bırakması, yaşam kurtarma adına çok önemli bir adım olur.
sözlükte takip ettiğim kadarıyla çok sayıda insan kendi bölgesindeki sahipsiz sokak hayvanlarına bakmakta, onları beslemekte ve can güvenliklerini koruyup gözetmektedir.
bulunduğumuz yerlerdeki sahipsiz sokak hayvanlarını kontrol altında tutmamız onların canlarına verilebilecek olan olası zararları minimuma indirir. bir zarar verilmiş olması durumunda da bu hayvanların sahipsiz olmalarına rağmen canlarına, sağlıklarına kastedenlerin hukuki takibinin yapılması için yine onları gözetip, beslemiş olmamız, sahibi olarak değerlendirile bilmemiz açısından elzemdir. gözetmekte olduğumuz sahipsiz sokak hayvanlarının başına olumsuz bir olay geldiğinde hukuki yoldan takibini yapabilmemiz için öncelikle yapılması gereken, bir köy veya bucakta yaşamadığınız sürece, mutlaka belediye veterinerine baktığınız sahipsiz sokak hayvanalrını kontrollü hayvan olarak kaydettirmenizdir. bu durumda belediyede kaydı bulunan sahipsiz sokak hayvanı sahipli hayvan statüsünde olacak, başına olumsuz bir olay geldiğinde de zavallı hayvanların hakkını mahkemelerde arayabileceksiniz. malum olduğu üzere, sahipsiz sokak hayvanlarına yönelik işlenen suçlar, 5199 sayılı hayvanları koruma kanunu ve dolayısıyla kabahatler kanunu çerçevesinde, sahipli hayvanlara yönelik işlenen suçlar ise t.c.k. kapsamında değerlendirilir. sahipsiz hayvanlara yönelik işlenen suçların cezası - idari para cezasıdır, sahipli hayvanlara yönelik işlenen suçların cezası - adli para cezası ve hapistir. sahipsiz hayvanlara yönelik işlenen suçlar suçlunun adli siciline kaydedilmez, sahipli hayvanlara yönelik işlenen suçlar suçlunun adli siciline kaydedilir.
bakıp gözettiğiniz sokak hayvanını öldüren, yaralayan, tecavüz eden, zehirleyen, arabayla çarpıp kaçan yada kaçmayıp, çarptığı insan değil hayvan olduğundan, ceza almayacağını düşünerek olayı önemsemeden yoluna devam eden yada duran v.s., yaratıkların sokağa tükürenle aynı idari para cezasını almasını istemiyorsanız, yapılması gereken bu hayvanları belediyede kayıt altına aldırmak ve dolayısıyla sahipli hayvan statüsüne sokmaktır. örneğin, yaşlı, yarı felçli, dişsiz kedi yamuk'un başını ezerek işkenceyle öldüren ufuk günaydın, söz konusu bu kediye bakıp gözeten, yiyecek vererek besleyen büfe sahibi ahmet hüsnü arda baran olmasa bu kedi katili sadece idari para cezasını ödeyerek kurtulacak, adli siciline de bu suç işlenmeyecekti. ama kediciği sokakta bile olsa sahiplenen, koruyup gözeten biri olduğundan bu mazlumun inşallah, kaldırımlardan akıp giden kanı yerde kalmayacak, izmir adliyesinde görülmekte olan dava sonucunda bu sanık üst sınır 3 yıl hapis cezası alacaktır diye umut etmekteyim.
bir diğer olayda samsun'da sokak köpeğini döverek öldüren adam sahipsiz ve kimse tarafından bakılıp gözetilmeyen, akibeti, can güvenliği takip edilmeyen, kimsesiz bir köpeği döverek öldürdüğü için sadece idari para cezası aldı, işlediği bu korkunç suç da adli siciline işlenmedi. muhtemelen, halihazırda da bu korkunç suçu işlemeye devam ediyor. halbuki bu sahipsiz sokak köpeğini o köyden tek bir insan bile bakıp gözetseydi, şu anda köpeği döverek öldüren yaratık elini kolunu sallaya sallaya gezemeyecek, hapis cezası alarak bir süreliğine de olsa ıslah merkezinde bulunacaktı.
bu nedenle sahipsiz sokak hayvanlarını mutlaka sahiplenerek evimize almamız gerekmemektedir sahibi olarak değerlendirilmemiz için, sokakta yaşarken de bu hayvanları bakıp gözettiğimiz, takip ettiğimiz, yiyecek verip, kısırlaştırdığımız, belediye veterinerliğinde kaydını yaptırdığımız sürece sahibi olarak değerlendiriliriz.
diğer her yerdeki sokak hayvanlarına göre en kötü koşullarda yaşama tutunmaya çalışan sahipsiz sokak hayvanlarının bulunduğu yerler ankara için şöyle: sanayi bölgeleri - macunköy, şaşmaz, ostim, ivedik, sincan, yıldız sanayi gibi yerlere sıklıkla 15 kg.lık çok uygun fiyata kedi ve köpek mamaları alarak, özellikle haftasonlarında gidilip, buralardaki aç susuz hayvanlara mama dağıtarak beslemek, kısırlaştırma, tedavi gibi işlemleri yapmak sahipsiz sokak hayvanları için yapılabilecek en önemli işlem ve eylemlerdir. kötü koşullarda bulunan sahipsiz sokak hayvanları için daha fazla çaba göstermek isteyenlere, hayvan haklarına yönelik ihlallere en kısa evleviyetle yaptırım uygulanmasını ve söz konusu ihlalin mağduru hayvanların kurtarılmasını sağlamak amacında olanlara yerel hayvan koruma görevlisi olmalarını önermekteyim. bu gönüllülük esasına dayanan bir hayvan korumacı sistemdir.
özellikle, sanayi bölgelerindeki sahipsiz sokak hayvanlarına yönelik yiyecek, aşı, tedavi ve kısırlaştırma işlemi ihtiyacı söz konusudur. duyarlı insanların - sözlük içinden veya dışından - kendi şehirlerindeki sanayi bölgelerine örneğin hafta sonlarında arada sırada da olsa giderek buralardaki gerçekten çok kötü durumda bulunan aç susuz, hasta, eziyet gören hayvanlarla ilgilenmesini öncelikli olarak önermekteyim.
